Anne-Merel van Kempen
17 mei, 19:00 • 4 minuten leestijd
Provincie Utrecht - De pinstoring van gisteren legde drie uur lang zo'n 30 procent van het pinverkeer plat. Het maakte duidelijk hoe afhankelijk we zijn van digitaal betalen. Wat als een storing ál het pinverkeer platlegt? En wat als dat nog langer duurt? Zijn we voorbereid? Kan je dat echt zijn?
Zowel de Rode Winkel als de Esprit aan de Vredenburg waren slachtoffer van de pinstoring gisteren. Esprit had zelfs vandaag nog problemen met het pinapparaat. In het Engels vertelt Sára, die er werkt: "We proberen dan een paar minuten te wachten en om hem te resetten, maar verder kunnen we weinig doen. Dus dan vragen we maar of ze contant kunnen betalen."
De Rode Winkel was beter voorbereid. Eigenaar Wouter Broekman vertelt dat ze altijd een mobiel pinapparaat als back-up plan hebben. "Daar zit een simkaart in, en dat werkt over een aparte telefoonlijn." Zo'n back-up plan is ook wel nodig, vertelt Broekman. "Het komt regelmatig voor, en het komt altijd ongelegen, dus daarom hebben we altijd een alternatief klaarliggen."
Zo'n extra mobiel pinapparaat is inderdaad één van de opties die Berend Jan Beugel van Betaalvereniging Nederland noemt om voorbereid te zijn op storingen. "Dan heb je alleen even de aanschafkosten van zo'n pinautomaat", maar verder hoeft deze optie je niets te kosten, tot je het nodig hebt.
Tikkies en qr-codes
Dat is overigens niet de enige alternatieve optie die Broekman aanbiedt bij de Rode Winkel. "Tegenwoordig werkt het met een Tikkie ook heel makkelijk." Jeffrey, eigenaar van sneakerwinkel Frontstreet, doet dit ook al langer. "Wij maken dan een qr-code aan. Voor veel mensen is het niet bekend hoe dat werkt, maar wij zijn daar inmiddels ervaren in."
Dat komt niet door storingen, maar doordat jongeren vaak alleen hun telefoon bij zich hebben, en nog wel eens hun betaallimiet daarop bereiken, vertelt hij. "Een tikkie is meestal dan nog wel toegankelijk voor de jongeren. Dat werkt op zich wel prima. Als je mensen een beetje te woord staat dan stellen ze dat wel op prijs. En het personeel weet hoe het werkt."
Wanneer er een storing is op het netwerk van pinapparaten werkt zo'n betaalverzoek inderdaad wel nog, legt Berend-Jan Beugel van Betaalvereniging Nederland uit. "Dan gaat je betaling door de girale betaalketen, dat is een hele andere dan die van pinbetalingen." Zoals Tikkie zijn er trouwens nog veel meer apps waarmee dat kan. "Er zijn in Nederland iets van vijftig betaaldienstverleners die dat aanbieden."
Contant
Alternatieven zijn er dus, maar de vraag is vooral of een winkel of café bekend is met de opties. Drie van de vijf ondernemers die we spraken was dat niet. Bij café De Binnenstad is het bijvoorbeeld simpel: pinnen of contant betalen. "Maar ik moet je eerlijk zeggen dat we nooit echt problemen hebben gehad daarin."
Bij marktkraam Casa Delicatezza, waar Henri de Bruin cannoli verkoopt, hebben klanten wel duidelijk een voorkeur. "Negentig procent betaalt met pin. Heel veel mensen hebben geen cash meer bij. Ze hebben nog geen twee euro in de zak voor een cannoli'tje."
Rens (21) en Nina (24) hebben wel altijd wat cash op zak, maar betalen inderdaad zelden contant. "En tegenwoordig kan je bijna overal alleen maar pinnen." Toen Rens gisteren wat te eten wilde kopen tijdens de pinstoring, had hij inderdaad niets aan zijn contante knaken. Nina, tegen Rens: "Waar jij toen stond, die ging gewoon een soort dicht, omdat er alleen maar een mogelijkheid was tot pinnen."
Daar stoort Piet Hein ("op een haar na 83") zich ontzettend aan. In winkels pint hij meestal, maar hij heeft ook mensen in zijn omgeving die alles het liefst contant betalen. "Die staan met hun rug tegen de muur."
Jeroen betaalt nooit meer contant. "Nee, ja voor de glazenwasser thuis. Maar dat is dus heel irritant want we hebben nooit cash." Corine (66) pint ook zo goed als altijd, maar bij een storing zou ze afhaken als ze niet ergens geld uit de automaat kon halen. Ze is voorzichtig gezien de fraude die ook veel wordt gepleegd. "Tikkie doen wij niet. Alles waar je op linkjes moet klikken doen wij niet."
Landelijk noodplan
Pinstoringen zoals die van gisteren of groter komen weinig voor. De laatste pinstoring voor die van gisteren was vorig jaar. Die duurde 40 minuten. De laatste keer dat een pinstoring langer dan een dag duurde was in 2011. Maar dat betekent natuurlijk niet dat we niet voorbereid hoeven te zijn.
De Nederlandse Bank heeft inderdaad plannen klaarliggen voor wanneer het helemaal mis zou gaan. Maar, details kan de woordvoerder ons niet geven. Want wat er dan allemaal precies in werking treedt is vertrouwelijk.